::اما و اگرهاي راي گيري الکترونيکي ::
انتخابات دوره هشتم مجلس شوراي اسلامي در راه است و مباحث مربوط به برگزاري انتخابات الکترونيک نيز دوباره رونق گرفته است. در اين ميان ، برگزاري انتخابات الکترونيکي در کشور ما، چند سالي است که با نزديک شدن به هر انتخابات مطرح مي شود؛ اما پس از ارائه طرح ها و بررسي هاي گوناگون با مخالفت يکي از مراجع ذي صلاح عقيم مي ماند، ولي به نظر مي رسد در انتخابات پيش رو، گامي به مراتب بلندتر برداشته شود و حداقل بخشي از مراحل اجرايي آن با استفاده از کاربري هاي فناوري اطلاعات صورت پذيرد.هرچند به اعتقاد برخي کارشناسان و با اين که ايران از جمله کشورهاي پهناور جهان است که در 2 دهه گذشته خيز جدي به سوي همراهي با کاروان در حال حرکت سريع فناوري اطلاعات و ارتباطات جهان برداشته است ، اما به دليل وجود مسايلي همچون نبود برنامه براي بسترسازي تحقق دولت الکترونيک ، به نظر مي رسد زمان برگزاري نخستين انتخابات الکترونيک در ايران هنوز فرا نرسيده باشد و به رغم توسعه زيرساختارهاي کلي فناوري اطلاعات و ارتباطات ، هنوز استانداردهاي مورد نياز براي برگزاري انتخابات الکترونيک در ايران فراهم نشده است.
هاي محاسبه گر وارد عرصه فناوري شد، فکر استفاده از آنها در سيستم هاي عمومي نيز مطرح شد؛ اما براي نخستين بار اين تجربه در دهه 70 رخ داد. در آن سال ها به دليل اين که بايد آراي ماخوذه از شهروندان توسط انسان خوانده و شمارش مي شد (همانند اتفاقي که هنوز هم در کشور ما رايج است) زمان طولاني بين اخذ راي و اعلام نتايج فاصله مي افتاد.
اين زمان طولاني ضمن اين که ذهن بسياري از افراد جامعه را مشغول مي کرد و بسياري از فعاليت ها فلج مي شد، انرژي زيادي نيز از مسوولان شمارش و جمع بندي آرا مي گرفت ، اما در دهه 70 که نسل هاي پيشرفته تر رايانه ها وارد بازار شده بود، دو ايده متفاوت براي راي گيري الکترونيک مطرح شد؛ نخست استفاده از کارت هاي پانچ بود. براساس اين طرح ، براي هر راي دهنده به تعداد داوطلباني که بايد به آنها راي داده شود، کارت هاي پانچ شده اي وجود داشت که نام کانديدا در آن مشخص شده بود، راي دهنده ، يکي از اين کارت ها را درون پاکت مي گذاشت و به صندوق مي انداخت.
سپس کارت با دستگاه پانچ خوان ، خوانده و شمارش مي شد. اما از اين روش به چند دليل استقبال نشد. يکي از اين دلايل ، هزينه بالاي تهيه کارت هاي پانچ مخصوص بود و اگر چه دقت شمارش به طرز چشمگيري در اين روش افزايش مي يافت ، اما هنوز مساله اصلي (زمان و هزينه بود)، حل نشده باقي مي ماند.اما روش دوم که مورد استفاده وسيع قرار گرفت ، در واقع گامي بسيار بلند به سوي انتخاب الکترونيک (e-voting)واقعي بود.
چراکه در اين روش (که يک بار و در انتخابات رياست جمهوري سال 1372 در ايران نيز آزمايش شد) برگه هاي سنتي اخذ راي تغيير شکل دادند و داوطلبان همانند متقاضيان ورود به دانشگاه ملزم به استفاده از مداد نرم شدند. تشابه اين روش راي گيري با کنکور سراسري ، بيش از استفاده از مداد نرم بود.
در اين روش ، در برگه هاي راي نام کانديداهاي انتخاباتي همراه تصوير کوچکي از آنها نقش بسته بود و زير نام هر يک ، مربعي وجود داشت که راي دهنده بايد آن را پر مي کرد. برگه هاي پر شده همان شب در اختيار اسکنرهاي نوري برگه خوان قرار مي گرفت و نتيجه نهايي براساس شمارش برگه ها به صورت ديجيتال اعلام مي شد، اين روش مزيت عمده اي که نسبت به روش پانچ ها داشت غير از کم کردن زمان ، اين بود که هزينه ها را نيز تا حد بالايي کاهش مي داد و از آن مهمتر در انتخاباتي که تعدد نامزدها وجود داشت.
اما امروزه در خصوص انتخابات الکترونيک ، گام هاي بلندتري برداشته شده است. يکي از آنها که در چندين کشور مختلف از برزيل تا برخي ايالت هاي امريکاي شمالي مورد بهره برداري قرار گرفته ، استفاده از کيوسک هايي نظير باجه هاي خودپرداز بانک هاي گوناگون است.
انتخابات در سايه امنيت
انتخابات الکترونيک يکي از خدمات دولت الکترونيکي است که به راي دهنده ، اين امکان را مي دهد تا با بالاترين ضريب امنيتي و حفاظتي ، راي خود را به صورت الکترونيک ارائه کند. سال 2004 و در جريان برگزاري انتخابات رياست جمهوري امريکا، برآورد شد که حدود 30 درصد از جمعيت راي دهنده اين کشور، از فرم هاي ويژه فناوري انتخابات الکترونيک استفاده کردند که شامل ثبت مستقيم از طريق تماس دست با صفحه نمايشگر يا اسکنرهاي نوري بوده است.
راي هاي الکترونيک به صورت ديجيتال روي نوار، ديسکت يا کارت هاي هوشمند ذخيره شده ، و سپس به مرکز ويژه اي ارسال مي شود تا در آنجا فرآيند شمارش دقيق آنها آغاز شود. حاميان انتخابات الکترونيک به اين نکته اشاره دارند که چنين روشي هم مي تواند هزينه هاي برگزاري انتخابات را کاهش دهد و هم مشارکت عمومي را بالا ببرد. با اين حال ، اين سيستم منتقداني نيز دارد. به باور آن ها بدون استفاده از کاغذ، باز شمارش آراي اخذ شده فرآيندي مشکل بود و در عين حال دستکاري و تقلب در شمارش مي تواند نتايج واقعي را به هم بريزد. با اين حال انتخابات عمومي در کشورهاي اروپايي و امريکايي در سال هاي اخير به صورت نيمه الکترونيک امتحان شده و نتايج مطلوبي را هم به دنبال داشته است.
طبق آمار همه پرسي هاي به عمل آمده در اين کشورها، به طور ميانگين 75 درصد از مردم (90 درصد مردم بلژيک ، 70 درصد مردم انگلستان ، 75 درصد مردم ايالات متحده و...) با الکترونيک کردن سيستم هاي راي گيري براي اطمينان بيشتر از صحت برگزاري انتخابات و همچنين افزايش سرعت در اجرا و کاهش هزينه ها موافق هستند. البته در يک دولت الکترونيک نيازي نيست که فقط از يکي از سيستم هاي راي گيري الکترونيکي مجزا استفاده شود، بلکه مي توان همزمان از روش هاي مختلف استفاده کرد تا نتايج بهتري از لحاظ مشارکت مردم در انتخابات حاصل شود.
راي گيري رايانه اي ايستگاهي: در اين روش به جاي استفاده از برگه هاي راي و صندوق اخذ راي ، از رايانه ها استفاده مي شود؛ به اين ترتيب که در محل اخذ راي ، شخص راي دهنده توسط مانيتورهاي حساس دستي و يا صفحه کليد و يا مدادهاي الکترونيکي ، نامزد مورد نظر را انتخاب کرده و راي خود را ارائه مي کند، در اين روش امکان معرفي نامزدها در کنار عکس هرکدام نيز وجود دارد، در حال حاضر مدل هاي جديد از اين دستگاه ها، همانند دستگاه هاي خود پرداز (ATM) نيز توليد شده اند.
امکان اجرايي شدن انتخابات الکترونيک در کشور وجود داردعلي اکبر جلالي ، کارشناس فناوري اطلاعات و استاد دانشگاه علم و صنعت ايران که همانند بسياري از کارشناسان ، اجرايي شدن انتخابات الکترونيک را براي راي گيري اسفند ماه قطعي مي داند، دراين باره به خبرگزاري مهر مي گويد: براي اجرايي شدن انتخابات الکترونيک نياز به زيرساخت مناسب نظير شبکه هاي ارتباطي باسيم و بي سيم ، رايانه و نرم افزارهاي مناسب است ؛ امکانات زيرساختي موجود کشور تا حدودي نسبت به گذشته ارتقا يافته و از آنجا که راي گيري نياز به سيستم پرسرعت و پيچيده فني ندارد، امکان اجرايي شدن آن در کشور فراهم است و از طرفي ، خوشبختانه وزارت کشور و شوراي نگهبان نيز که در چند سال گذشته همواره به دنبال يافتن راهکار اجرايي کردن اين موضوع بوده اند، به اين نتيجه رسيده اند که مي توان در شرايط کنوني انتخابات الکترونيک را در کشور به مرحله اجرا درآورد.
به اعتقاد وي راي گيري الکترونيک براي نخستين بار هزينه بسياري دارد، زيرا نصب نرم افزارها، سخت افزارها و آموزش براي بار اول نياز به صرف بودجه دارد؛ اما اگر به طور مداوم انتخابات به صورت الکترونيک انجام شود، قطعا هزينه انتخابات الکترونيک کمتر خواهد بود و به طور کلي ، هزينه انتخابات الکترونيک کمتر از راي گيري سنتي است.
او مي گويد: در نهايت تجربه اي که در اين انتخابات به دست خواهد آمد، مي تواند در مشارکت بيشتر مردم براي تصميم گيري هاي ملي موثر باشد به عنوان مثال اگر انتخابات الکترونيکي به يک فرهنگ تبديل شود، شوراي شهرها و شهرداري ها مي توانند حتي براي کارهاي کوچک از شهروندان پرس وجو داشته باشند و آنها را در امور مشارکت دهند.
البته در روش راي گيري رايانه (ايستگاهي)، تشخيص هويت افراد راي دهنده با استفاده از مدارک شناسايي صورت نمي گيرد و در هر حال ، در اين روش هم مردم مجبور به حضور در مکان هاي راي گيري هستند و به جاي اين که راي خود را روي کاغذ بنويسند و به صندوق بيندازند، از رايانه استفاده مي کنند، ايستگاه هاي راي گيري در اين روش مي توانند به شبکه هاي امن اکسترانت وصل شوند و آخرين آمار را هر لحظه به سرورهاي مرکزي بفرستند. از مزاياي اين روش ، اطلاع نامزدها از وضعيت خود در هر لحظه و به دست آمدن نتايج انتخابات در سريع ترين زمان ممکن (گاهي درست در پايان زمان راي گيري) است اما در عوض با پياده سازي اين روش ، هزينه هاي برگزاري انتخابات بالا مي رود زيرا ايستگاه هاي راي گيري بايد مجهز به سيستم هاي رايانه اي متصل به شبکه باشند و از طرفي ، کنترل و حفاظت از شبکه اي که اين ايستگاه ها را به سرور مرکزي وصل کند کار مشکلي است.
در انتخابات نوامبر 2004 امريکا هم از ايستگاه هاي راي گيري در کنار ديگر روش هاي راي گيري الکترونيک استفاده شد، به اين ترتيب که دولت براي راحتي مردم اقدام به نصب کيوسک هايي در فروشگاه ها، مراکز عمومي و دفاتر پست کرد و مردم با مراجعه به يکي از اين مراکز اقدام به راي دادن مي کردند.
راي گيري اينترنتي: اين روش يکي از کم هزينه ترين راه هاي برگزاري انتخابات است ، چراکه به ايستگاه هاي راي گيري نيازي نيست و نيروي انساني در اين ايستگاه ها هدر نمي رود بلکه تمام افراد واجد شرايط در هر مکاني که باشند مي توانند با مراجعه به سايت هاي اينترنتي که براي اين کار تهيه شده اند، راي خود را به نفع نامزد مورد نظر ارائه کنند. در واقع يکي از مهم ترين مزاياي اين سيستم ، نداشتن محدوديت مکاني براي افراد واجد شرايط راي است و آنها هر کجاي جهان که باشند مي توانند راي خود را اخذ کنند. البته بحث امنيت در اين روش ، بسيار حائز اهميت است. توجه به اين نکته که هر شخص فقط يک بار مي تواند راي دهد بسيار مهم است.
يکي از روش هاي حل اين مشکل ، ارائه پين کدهاي شناسايي شخص از سوي دولت به تمام افراد واجد شرايط است که قصد دارند از طريق اينترنت در انتخابات شرکت کنند، زيرا سيستم ثبت نام آنلاين را عملا نمي توان پياده کرد. در واقع پين کدها در حکم کلمه عبور براي ورود به سايت انتخابات است.
روش ديگر حل مشکل ، استفاده از کوکي هاست که آن را هم مي توان با برنامه هايي شناسايي و حذف کرد يا اين که کلا جلوي ثبت کوکي را گرفت.
روش بسيار موثر ديگر استفاده از ACTIVEX است ، ACTIVEX ها تنها راه دسترسي کامل سرورها به رايانه کاربران است. در واقع سرورهاي راي گيري پس از دسترسي کامل به رايانه شخص راي دهنده و برداشتن شماره سريال يکي از قطعات سخت افزاري و ذخيره کردن آن در بانک اطلاعاتي خود، از راي دادن مجدد آن شخص جلوگيري مي کنند. اما نکته قابل توجه اين است که ACTIVEX ها از سوي شرکت مايکروسافت ساخته شده و فقط در سيستم هاي عامل ويندوز اجرا مي شوند، در صورتي که تعدادي از کاربران نيز وجود دارند که از سيستم هاي عامل غير ويندوز استفاده مي کنند.
در کل ، بدون در نظر گرفتن مسائل امنيتي ، سيستم راي گيري اينترنتي که يکي از ارزان ترين راه هاي برگزاري انتخابات است و اين سيستم مي تواند تمامي افراد را در هر نقطه اي که باشند، به راي دادن ترغيب کند و اگر مسائل امنيتي آن حل شود، يکي از انتخاب هاي حتمي در سيستم راي گيري کشورمان خواهد بود. در انتخابات سال 2000 امريکا هم از اين سيستم در کنار ديگر سيستم ها استفاده شد که البته به دليل بي اعتمادي مردم ، تنها 4.69 درصد از افراد راي دهنده ، راي خود را از طريق اينترنت اخذ کردند. با وجود نگراني هايي درباره افشا شدن هويت شخص راي دهنده ، خرابي تکنولوژيک ، امنيت شبکه راي گيري ، کارآيي ، ذخيره سازي و انتقال آرا و راي دادن چند باره ، هنوز اميدهاي زيادي براي بهبود اين روش و بهينه کردن آن وجود دارد. در حال حاضر کشورهاي ژاپن ، نيوزيلند، سوئد، سوئيس ، استوني در حال فراهم کردن زمينه هاي راي گيري اينترنتي هستند، چنان که کشور تازه استقلال يافته استوني هم انتخابات موفق سال 2002 خود را از طريق شبکه هاي اينترنتي برگزار کرد.
راي گيري از طريق فرستادن پيامک و تلفن هاي Tone Touch: اين نوع راي گيري که هنوز به طور رسمي در دنيا تجربه نشده است تقريبا يک نوع راي گيري از راه دور است.
در اين سيستم هر کاربر از طريق سرويس پيام کوتاه تلفن همراه خود و همچنين از طريق تلفن هاي مجهز به سيستم tone يا تلويزيون هاي ديجيتال متصل به خط تلفن مي توانند راي خود را به سرور راي گيري بفرستند. يکي از معايب اين روش ، در دسترس نبودن سيستم هاي تلويزيون ديجيتال يا تلفن همراه يا خط تلفن هاي Tone، براي هر شخص است.
درواقع اگر از اين سيستم به تنهايي استفاده شود؛ باعث کاهش تعداد شرکت کنندگان در انتخابات مي شود. اما آسان بودن اخذ راي در اين سيستم ها از مزاياي آن است.
انتخابات دوره هشتم مجلس شوراي اسلامي در راه است و مباحث مربوط به برگزاري انتخابات الکترونيک نيز دوباره رونق گرفته است. در اين ميان ، برگزاري انتخابات الکترونيکي در کشور ما، چند سالي است که با نزديک شدن به هر انتخابات مطرح مي شود؛ اما پس از ارائه طرح ها و بررسي هاي گوناگون با مخالفت يکي از مراجع ذي صلاح عقيم مي ماند، ولي به نظر مي رسد در انتخابات پيش رو، گامي به مراتب بلندتر برداشته شود و حداقل بخشي از مراحل اجرايي آن با استفاده از کاربري هاي فناوري اطلاعات صورت پذيرد.هرچند به اعتقاد برخي کارشناسان و با اين که ايران از جمله کشورهاي پهناور جهان است که در 2 دهه گذشته خيز جدي به سوي همراهي با کاروان در حال حرکت سريع فناوري اطلاعات و ارتباطات جهان برداشته است ، اما به دليل وجود مسايلي همچون نبود برنامه براي بسترسازي تحقق دولت الکترونيک ، به نظر مي رسد زمان برگزاري نخستين انتخابات الکترونيک در ايران هنوز فرا نرسيده باشد و به رغم توسعه زيرساختارهاي کلي فناوري اطلاعات و ارتباطات ، هنوز استانداردهاي مورد نياز براي برگزاري انتخابات الکترونيک در ايران فراهم نشده است.
هاي محاسبه گر وارد عرصه فناوري شد، فکر استفاده از آنها در سيستم هاي عمومي نيز مطرح شد؛ اما براي نخستين بار اين تجربه در دهه 70 رخ داد. در آن سال ها به دليل اين که بايد آراي ماخوذه از شهروندان توسط انسان خوانده و شمارش مي شد (همانند اتفاقي که هنوز هم در کشور ما رايج است) زمان طولاني بين اخذ راي و اعلام نتايج فاصله مي افتاد.
اين زمان طولاني ضمن اين که ذهن بسياري از افراد جامعه را مشغول مي کرد و بسياري از فعاليت ها فلج مي شد، انرژي زيادي نيز از مسوولان شمارش و جمع بندي آرا مي گرفت ، اما در دهه 70 که نسل هاي پيشرفته تر رايانه ها وارد بازار شده بود، دو ايده متفاوت براي راي گيري الکترونيک مطرح شد؛ نخست استفاده از کارت هاي پانچ بود. براساس اين طرح ، براي هر راي دهنده به تعداد داوطلباني که بايد به آنها راي داده شود، کارت هاي پانچ شده اي وجود داشت که نام کانديدا در آن مشخص شده بود، راي دهنده ، يکي از اين کارت ها را درون پاکت مي گذاشت و به صندوق مي انداخت.
سپس کارت با دستگاه پانچ خوان ، خوانده و شمارش مي شد. اما از اين روش به چند دليل استقبال نشد. يکي از اين دلايل ، هزينه بالاي تهيه کارت هاي پانچ مخصوص بود و اگر چه دقت شمارش به طرز چشمگيري در اين روش افزايش مي يافت ، اما هنوز مساله اصلي (زمان و هزينه بود)، حل نشده باقي مي ماند.اما روش دوم که مورد استفاده وسيع قرار گرفت ، در واقع گامي بسيار بلند به سوي انتخاب الکترونيک (e-voting)واقعي بود.
چراکه در اين روش (که يک بار و در انتخابات رياست جمهوري سال 1372 در ايران نيز آزمايش شد) برگه هاي سنتي اخذ راي تغيير شکل دادند و داوطلبان همانند متقاضيان ورود به دانشگاه ملزم به استفاده از مداد نرم شدند. تشابه اين روش راي گيري با کنکور سراسري ، بيش از استفاده از مداد نرم بود.
در اين روش ، در برگه هاي راي نام کانديداهاي انتخاباتي همراه تصوير کوچکي از آنها نقش بسته بود و زير نام هر يک ، مربعي وجود داشت که راي دهنده بايد آن را پر مي کرد. برگه هاي پر شده همان شب در اختيار اسکنرهاي نوري برگه خوان قرار مي گرفت و نتيجه نهايي براساس شمارش برگه ها به صورت ديجيتال اعلام مي شد، اين روش مزيت عمده اي که نسبت به روش پانچ ها داشت غير از کم کردن زمان ، اين بود که هزينه ها را نيز تا حد بالايي کاهش مي داد و از آن مهمتر در انتخاباتي که تعدد نامزدها وجود داشت.
اما امروزه در خصوص انتخابات الکترونيک ، گام هاي بلندتري برداشته شده است. يکي از آنها که در چندين کشور مختلف از برزيل تا برخي ايالت هاي امريکاي شمالي مورد بهره برداري قرار گرفته ، استفاده از کيوسک هايي نظير باجه هاي خودپرداز بانک هاي گوناگون است.
انتخابات در سايه امنيت
انتخابات الکترونيک يکي از خدمات دولت الکترونيکي است که به راي دهنده ، اين امکان را مي دهد تا با بالاترين ضريب امنيتي و حفاظتي ، راي خود را به صورت الکترونيک ارائه کند. سال 2004 و در جريان برگزاري انتخابات رياست جمهوري امريکا، برآورد شد که حدود 30 درصد از جمعيت راي دهنده اين کشور، از فرم هاي ويژه فناوري انتخابات الکترونيک استفاده کردند که شامل ثبت مستقيم از طريق تماس دست با صفحه نمايشگر يا اسکنرهاي نوري بوده است.
راي هاي الکترونيک به صورت ديجيتال روي نوار، ديسکت يا کارت هاي هوشمند ذخيره شده ، و سپس به مرکز ويژه اي ارسال مي شود تا در آنجا فرآيند شمارش دقيق آنها آغاز شود. حاميان انتخابات الکترونيک به اين نکته اشاره دارند که چنين روشي هم مي تواند هزينه هاي برگزاري انتخابات را کاهش دهد و هم مشارکت عمومي را بالا ببرد. با اين حال ، اين سيستم منتقداني نيز دارد. به باور آن ها بدون استفاده از کاغذ، باز شمارش آراي اخذ شده فرآيندي مشکل بود و در عين حال دستکاري و تقلب در شمارش مي تواند نتايج واقعي را به هم بريزد. با اين حال انتخابات عمومي در کشورهاي اروپايي و امريکايي در سال هاي اخير به صورت نيمه الکترونيک امتحان شده و نتايج مطلوبي را هم به دنبال داشته است.
طبق آمار همه پرسي هاي به عمل آمده در اين کشورها، به طور ميانگين 75 درصد از مردم (90 درصد مردم بلژيک ، 70 درصد مردم انگلستان ، 75 درصد مردم ايالات متحده و...) با الکترونيک کردن سيستم هاي راي گيري براي اطمينان بيشتر از صحت برگزاري انتخابات و همچنين افزايش سرعت در اجرا و کاهش هزينه ها موافق هستند. البته در يک دولت الکترونيک نيازي نيست که فقط از يکي از سيستم هاي راي گيري الکترونيکي مجزا استفاده شود، بلکه مي توان همزمان از روش هاي مختلف استفاده کرد تا نتايج بهتري از لحاظ مشارکت مردم در انتخابات حاصل شود.
راي گيري رايانه اي ايستگاهي: در اين روش به جاي استفاده از برگه هاي راي و صندوق اخذ راي ، از رايانه ها استفاده مي شود؛ به اين ترتيب که در محل اخذ راي ، شخص راي دهنده توسط مانيتورهاي حساس دستي و يا صفحه کليد و يا مدادهاي الکترونيکي ، نامزد مورد نظر را انتخاب کرده و راي خود را ارائه مي کند، در اين روش امکان معرفي نامزدها در کنار عکس هرکدام نيز وجود دارد، در حال حاضر مدل هاي جديد از اين دستگاه ها، همانند دستگاه هاي خود پرداز (ATM) نيز توليد شده اند.
امکان اجرايي شدن انتخابات الکترونيک در کشور وجود داردعلي اکبر جلالي ، کارشناس فناوري اطلاعات و استاد دانشگاه علم و صنعت ايران که همانند بسياري از کارشناسان ، اجرايي شدن انتخابات الکترونيک را براي راي گيري اسفند ماه قطعي مي داند، دراين باره به خبرگزاري مهر مي گويد: براي اجرايي شدن انتخابات الکترونيک نياز به زيرساخت مناسب نظير شبکه هاي ارتباطي باسيم و بي سيم ، رايانه و نرم افزارهاي مناسب است ؛ امکانات زيرساختي موجود کشور تا حدودي نسبت به گذشته ارتقا يافته و از آنجا که راي گيري نياز به سيستم پرسرعت و پيچيده فني ندارد، امکان اجرايي شدن آن در کشور فراهم است و از طرفي ، خوشبختانه وزارت کشور و شوراي نگهبان نيز که در چند سال گذشته همواره به دنبال يافتن راهکار اجرايي کردن اين موضوع بوده اند، به اين نتيجه رسيده اند که مي توان در شرايط کنوني انتخابات الکترونيک را در کشور به مرحله اجرا درآورد.
به اعتقاد وي راي گيري الکترونيک براي نخستين بار هزينه بسياري دارد، زيرا نصب نرم افزارها، سخت افزارها و آموزش براي بار اول نياز به صرف بودجه دارد؛ اما اگر به طور مداوم انتخابات به صورت الکترونيک انجام شود، قطعا هزينه انتخابات الکترونيک کمتر خواهد بود و به طور کلي ، هزينه انتخابات الکترونيک کمتر از راي گيري سنتي است.
او مي گويد: در نهايت تجربه اي که در اين انتخابات به دست خواهد آمد، مي تواند در مشارکت بيشتر مردم براي تصميم گيري هاي ملي موثر باشد به عنوان مثال اگر انتخابات الکترونيکي به يک فرهنگ تبديل شود، شوراي شهرها و شهرداري ها مي توانند حتي براي کارهاي کوچک از شهروندان پرس وجو داشته باشند و آنها را در امور مشارکت دهند.
البته در روش راي گيري رايانه (ايستگاهي)، تشخيص هويت افراد راي دهنده با استفاده از مدارک شناسايي صورت نمي گيرد و در هر حال ، در اين روش هم مردم مجبور به حضور در مکان هاي راي گيري هستند و به جاي اين که راي خود را روي کاغذ بنويسند و به صندوق بيندازند، از رايانه استفاده مي کنند، ايستگاه هاي راي گيري در اين روش مي توانند به شبکه هاي امن اکسترانت وصل شوند و آخرين آمار را هر لحظه به سرورهاي مرکزي بفرستند. از مزاياي اين روش ، اطلاع نامزدها از وضعيت خود در هر لحظه و به دست آمدن نتايج انتخابات در سريع ترين زمان ممکن (گاهي درست در پايان زمان راي گيري) است اما در عوض با پياده سازي اين روش ، هزينه هاي برگزاري انتخابات بالا مي رود زيرا ايستگاه هاي راي گيري بايد مجهز به سيستم هاي رايانه اي متصل به شبکه باشند و از طرفي ، کنترل و حفاظت از شبکه اي که اين ايستگاه ها را به سرور مرکزي وصل کند کار مشکلي است.
در انتخابات نوامبر 2004 امريکا هم از ايستگاه هاي راي گيري در کنار ديگر روش هاي راي گيري الکترونيک استفاده شد، به اين ترتيب که دولت براي راحتي مردم اقدام به نصب کيوسک هايي در فروشگاه ها، مراکز عمومي و دفاتر پست کرد و مردم با مراجعه به يکي از اين مراکز اقدام به راي دادن مي کردند.
راي گيري اينترنتي: اين روش يکي از کم هزينه ترين راه هاي برگزاري انتخابات است ، چراکه به ايستگاه هاي راي گيري نيازي نيست و نيروي انساني در اين ايستگاه ها هدر نمي رود بلکه تمام افراد واجد شرايط در هر مکاني که باشند مي توانند با مراجعه به سايت هاي اينترنتي که براي اين کار تهيه شده اند، راي خود را به نفع نامزد مورد نظر ارائه کنند. در واقع يکي از مهم ترين مزاياي اين سيستم ، نداشتن محدوديت مکاني براي افراد واجد شرايط راي است و آنها هر کجاي جهان که باشند مي توانند راي خود را اخذ کنند. البته بحث امنيت در اين روش ، بسيار حائز اهميت است. توجه به اين نکته که هر شخص فقط يک بار مي تواند راي دهد بسيار مهم است.
يکي از روش هاي حل اين مشکل ، ارائه پين کدهاي شناسايي شخص از سوي دولت به تمام افراد واجد شرايط است که قصد دارند از طريق اينترنت در انتخابات شرکت کنند، زيرا سيستم ثبت نام آنلاين را عملا نمي توان پياده کرد. در واقع پين کدها در حکم کلمه عبور براي ورود به سايت انتخابات است.
روش ديگر حل مشکل ، استفاده از کوکي هاست که آن را هم مي توان با برنامه هايي شناسايي و حذف کرد يا اين که کلا جلوي ثبت کوکي را گرفت.
روش بسيار موثر ديگر استفاده از ACTIVEX است ، ACTIVEX ها تنها راه دسترسي کامل سرورها به رايانه کاربران است. در واقع سرورهاي راي گيري پس از دسترسي کامل به رايانه شخص راي دهنده و برداشتن شماره سريال يکي از قطعات سخت افزاري و ذخيره کردن آن در بانک اطلاعاتي خود، از راي دادن مجدد آن شخص جلوگيري مي کنند. اما نکته قابل توجه اين است که ACTIVEX ها از سوي شرکت مايکروسافت ساخته شده و فقط در سيستم هاي عامل ويندوز اجرا مي شوند، در صورتي که تعدادي از کاربران نيز وجود دارند که از سيستم هاي عامل غير ويندوز استفاده مي کنند.
در کل ، بدون در نظر گرفتن مسائل امنيتي ، سيستم راي گيري اينترنتي که يکي از ارزان ترين راه هاي برگزاري انتخابات است و اين سيستم مي تواند تمامي افراد را در هر نقطه اي که باشند، به راي دادن ترغيب کند و اگر مسائل امنيتي آن حل شود، يکي از انتخاب هاي حتمي در سيستم راي گيري کشورمان خواهد بود. در انتخابات سال 2000 امريکا هم از اين سيستم در کنار ديگر سيستم ها استفاده شد که البته به دليل بي اعتمادي مردم ، تنها 4.69 درصد از افراد راي دهنده ، راي خود را از طريق اينترنت اخذ کردند. با وجود نگراني هايي درباره افشا شدن هويت شخص راي دهنده ، خرابي تکنولوژيک ، امنيت شبکه راي گيري ، کارآيي ، ذخيره سازي و انتقال آرا و راي دادن چند باره ، هنوز اميدهاي زيادي براي بهبود اين روش و بهينه کردن آن وجود دارد. در حال حاضر کشورهاي ژاپن ، نيوزيلند، سوئد، سوئيس ، استوني در حال فراهم کردن زمينه هاي راي گيري اينترنتي هستند، چنان که کشور تازه استقلال يافته استوني هم انتخابات موفق سال 2002 خود را از طريق شبکه هاي اينترنتي برگزار کرد.
راي گيري از طريق فرستادن پيامک و تلفن هاي Tone Touch: اين نوع راي گيري که هنوز به طور رسمي در دنيا تجربه نشده است تقريبا يک نوع راي گيري از راه دور است.
در اين سيستم هر کاربر از طريق سرويس پيام کوتاه تلفن همراه خود و همچنين از طريق تلفن هاي مجهز به سيستم tone يا تلويزيون هاي ديجيتال متصل به خط تلفن مي توانند راي خود را به سرور راي گيري بفرستند. يکي از معايب اين روش ، در دسترس نبودن سيستم هاي تلويزيون ديجيتال يا تلفن همراه يا خط تلفن هاي Tone، براي هر شخص است.
درواقع اگر از اين سيستم به تنهايي استفاده شود؛ باعث کاهش تعداد شرکت کنندگان در انتخابات مي شود. اما آسان بودن اخذ راي در اين سيستم ها از مزاياي آن است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر